Ø hs CRP
Krótko o badaniu
Badanie służy do oceny ryzyka chorób układu krążenia o podłożu miażdżycowym: ostrego zespołu wieńcowego i stabilnej choroby wieńcowej oraz diagnostyki infekcji, uszkodzeń tkanek, zapaleń i chorób pokrewnych.
Podstawowym zastosowaniem klinicznym badania „hs CRP” (wysoko czułe białko C-reaktywne) jest ocena ryzyka chorób sercowo-naczyniowych: głównie ostrego zespołu wieńcowego i stabilnej choroby wieńcowej. Przyjęta jest poniższa ocena ryzyka w sercowo-naczyniowego w oparciu o stężenie CRP:
- <1mg/l – niskie ryzyko,
- 1-3 mg/l – średnie ryzyko,
- >3 mg/l – wysokie ryzyko.
Uzyskany w teście hs CRP wynik oznaczenia CRP wyższy niż 10 mg/l stanowi przesłankę wdrożenia diagnostyki w kierunku chorób innych niż sercowo naczyniowe. CRP (białko C-reaktywne) jest czułym wskaźnikiem ostrych i przewlekłych stanów zapalnych o różnym pochodzeniu. Poziom CRP, jednego z tzw. białek ostrej fazy, wzrasta w surowicy i osoczu w trakcie ogólnej, niespecyficznej odpowiedzi na infekcje (głównie bakteryjne) oraz stany zapalne bez tła infekcyjnego, jak: arterioskleroza (miażdżyca), choroby reumatyczne, urazy (np. rozległe oparzenia) i choroby nowotworowe. Wiadomo, że zapalenie stanowi istotny mechanizm patogenezy miażdżycy prowadzącej do chorób sercowo-naczyniowych. Wykazano, że pomiary CRP wykonane testami o wysokiej czułości predestynują CRP do roli markera z wyboru oceny ryzyka arteriosklerozy. Badanie: „hs CRP” – oznaczanie reaktywnego białka C – CRP testem wysokiej czułości – pozwala na precyzyjne oznaczanie niskich stężeń CRP nie przekraczających wartości dodatnich dla stanów zapalnych wykrywanych normalnym testem CRP.
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Przeciwciała heterofilne, HAMA, czynnik reumatoidalny.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Podwyższone
stężenia:
zakażenia bakteryjne, zakażenia wirusowe, infestacje
pasożytnicze, stany zapalne miejscowe i uogólnione, posocznica, choroby
reumatyczne, choroby autoimmunologiczne, oparzenia, urazy chirurgiczne,
martwica tkanek, choroba Crohna, ostre zespoły wieńcowe, niektóre nowotwory,
niestabilna choroba wieńcowa, niedotlenienie, choroby wątroby, palenie tytoniu,
otyłość, zaawansowany wiek, stosowanie hormonalnej terapii zastępczej.
Ø Prokalcytonina, ilościowo
|
Kategoria badań: |
INFEKCJE, MARKERY ODCZYNÓW ZAPALNYCH I CHORÓB REUMATOLOGICZNYCH |
Krótko o badaniu
Badanie podstawowe dla diagnostyki zakażeń bakteryjnych: różnicowania etiologii, rozwoju, nasilenia i stopnia uogólnienia, rokowań i ryzyka śmierci oraz optymalizacji rodzaju, czasu trwania i skuteczności leczenia.
Wskazaniem do oznaczenia prokalcytoniny (PCT) jest:
- wczesne różnicowanie infekcji bakteryjnych i wirusowych, istotne dla decyzji o charakterze wdrażanej terapii – wprowadzeniu antybiotyku, zabiegu chirurgicznym
- monitorowanie chorych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju zakażenia, np. po zabiegach chirurgicznych, po transplantacji, podczas immunosupresji
- określenie stopnia uogólnienia, ciężkości i rozwoju infekcji bakteryjnej
- monitorowanie przebiegu i rokowań w posocznicy, SIRS i zespole niewydolności wielonarządowej
- monitorowanie stopnia opanowania zakażenia w wyniku zabiegu chirurgicznego lub podjętej antybiotykoterapii
- optymalizacja czasu trwania antybiotykoterapii
- wczesna diagnostyka różnicowa zakażeń u noworodków – monitorowanie skuteczności terapii i bieżące określanie momentu zakończenia antybiotykoterapii
- monitorowanie i optymalizacja leczenia infekcji (w tym dróg oddechowych) u chorych po zabiegach chirurgicznych w oddziałach intensywnej opieki, poddanych wymuszonemu oddychaniu
Prokalcytonina
(PCT) jest czułym i wiarygodnym parametrem służącym do diagnostyki i
monitorowania zakażeń bakteryjnych. Pomiar stężenia PCT pozwala na skuteczną
ocenę stanu pacjenta – wzrost PCT w surowicy jest związany z nasileniem
oraz ze stopniem uogólnienia infekcji. Przy ciężkich zakażeniach stężenie PCT
może wzrastać tysiąckrotnie (np. w posocznicy i wstrząsie septycznym).
Wysokie stężenie PCT w pierwszych godzinach rozwijającej się infekcji przemawia
za etiologią bakteryjną. Z tego względu prokalcytonina wykorzystywana jest
do różnicowania ciężkich zakażeń bakteryjnych, wirusowych i o innej etiologii.
Gwałtowne obniżanie stężenia PCT po wdrożeniu leczenia jest potwierdzeniem
jego skuteczności (badanie kontrolne można wykonać po 24 godzinach od
zastosowania terapii).
W stanach takich jak urazy mechaniczne, zabiegi chirurgiczne, infekcje wirusowe
czy choroby autoimmunologiczne wzrost stężenia PCT jest nieznaczny lub
nie jest w ogóle obserwowany.
PCT jest wczesnym, poprzedzającym objawy kliniczne, wskaźnikiem infekcji, na
tyle czułym, że pozwalającym na precyzyjną stratyfikację uogólnienia zakażenia
lub charakteru infekcji. Każdy wzrost stężenia świadczy o istniejącej
patologii. Zakresy referencyjne dla noworodków do 48 godziny życia są inne niż
osób starszych.
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Brak.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Stężenie: poniżej 0,5 ng/ml – klinicznie nieistotne; powyżej 0,5 ng/ml – wzrost zależny od uogólnienia i ciężkości stanu.
Nieznaczny wzrost stężenia: zakażenia bakteryjne miejscowe lub ograniczone do narządu, kolonizacja bakteryjna, przewlekłe procesy zapalne, choroby autoimmunologiczne, stan po zabiegach chirurgicznych i po oparzeniach,
Znaczny wzrost stężeń: uogólnione zakażenie bakteryjne, posocznica, zespół niewydolności wielonarządowej (MODS), malaria, uogólnione zakażenia grzybicze, zakażenia bakteryjne narządów po przeszczepach, bakteryjne zapalenie płuc, bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, bakteryjne zapalenie wsierdzia.
Ø Prokalcytonina, półilościowo
Krótko o badaniu
Badanie podstawowe dla diagnostyki zakażeń bakteryjnych: różnicowania etiologii, rozwoju, nasilenia i stopnia uogólnienia, rokowań i ryzyka śmierci oraz optymalizacji rodzaju, czasu trwania i skuteczności leczenia.
Wskazaniem do oznaczenia prokalcytoniny (PCT) jest:
- wczesne różnicowanie infekcji bakteryjnych i wirusowych, istotne dla decyzji o charakterze wdrażanej terapii – wprowadzeniu antybiotyku, zabiegu chirurgicznym
- monitorowanie chorych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju zakażenia, np. po zabiegach chirurgicznych, po transplantacji, podczas immunosupresji
- określenie stopnia uogólnienia, ciężkości i rozwoju infekcji bakteryjnej
- monitorowanie przebiegu i rokowań w posocznicy, SIRS i zespole niewydolności wielonarządowej
- monitorowanie stopnia opanowania zakażenia w wyniku zabiegu chirurgicznego lub podjętej antybiotykoterapii
- optymalizacja czasu trwania antybiotykoterapii
- wczesna diagnostyka różnicowa zakażeń u noworodków – monitorowanie skuteczności terapii i bieżące określanie momentu zakończenia antybiotykoterapii
- monitorowanie i optymalizacja leczenia infekcji (w tym dróg oddechowych) u chorych po zabiegach chirurgicznych w oddziałach intensywnej opieki, poddanych wymuszonemu oddychaniu
Prokalcytonina
(PCT) jest czułym i wiarygodnym parametrem służącym do diagnostyki i
monitorowania zakażeń bakteryjnych. Pomiar stężenia PCT pozwala na skuteczną
ocenę stanu pacjenta – wzrost PCT w surowicy jest związany z nasileniem
oraz ze stopniem uogólnienia infekcji. Przy ciężkich zakażeniach stężenie PCT
może wzrastać tysiąckrotnie (np. w posocznicy i wstrząsie septycznym).
Wysokie stężenie PCT w pierwszych godzinach rozwijającej się infekcji przemawia
za etiologią bakteryjną. Z tego względu prokalcytonina wykorzystywana jest
do różnicowania ciężkich zakażeń bakteryjnych, wirusowych i o innej etiologii.
Gwałtowne obniżanie stężenia PCT po wdrożeniu leczenia jest potwierdzeniem
jego skuteczności (badanie kontrolne można wykonać po 24 godzinach od
zastosowania terapii).
W stanach takich jak urazy mechaniczne, zabiegi chirurgiczne, infekcje wirusowe
czy choroby autoimmunologiczne wzrost stężenia PCT jest nieznaczny lub
nie jest w ogóle obserwowany.
PCT jest wczesnym, poprzedzającym objawy kliniczne, wskaźnikiem infekcji, na
tyle czułym, że pozwalającym na precyzyjną stratyfikację uogólnienia zakażenia
lub charakteru infekcji. Każdy wzrost stężenia świadczy o istniejącej
patologii. Zakresy referencyjne dla noworodków do 48 godziny życia są inne niż
osób starszych.
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Brak.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Nieznaczny wzrost stężenia: zakażenia bakteryjne miejscowe lub ograniczone do narządu, kolonizacja bakteryjna, przewlekłe procesy zapalne, choroby autoimmunologiczne, stan po zabiegach chirurgicznych i po oparzeniach,
Znaczny wzrost stężeń: uogólnione zakażenie bakteryjne, posocznica, zespół niewydolności wielonarządowej (MODS), malaria, uogólnione zakażenia grzybicze, zakażenia bakteryjne narządów po przeszczepach, bakteryjne zapalenie płuc, bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, bakteryjne zapalenie wsierdzia.
Ø ASO, ilościowo
|
Kategoria badań: |
Krótko o badaniu
Diagnostyka serologiczna zakażeń i innych stanów chorobowych wywołanych przez Streptococcus pyogenes (S. pyogenes).
Pomiar ASO (antystreptolizyny O) jest przydatny w ustaleniu, czy objawy chorobowe spowodowane są zakażeniem Streptococcus pyogenes. Zakażenie S. pyogenes jest jedną z najczęstszych przyczyn m.in. ostrego zapalenia gardła, zakażeń skóry, zapalenia migdałków (anginy), zapalenia płuc i szkarlatyny, ponadto 10 spośród 80 serotypów paciorkowca ma właściwości reumatogenne. Badanie polega na pomiarze stężenia (miana) przeciwciał ASO – antystreptolizyny O. Są to przeciwciała swoiste dla egzotoksyny O wytwarzanej w dużej ilości przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A (w skrócie: PBHGA). ASO pojawiają się w surowicy już 1 do 3 tygodni po zakażeniu paciorkowcem, a najwyższe ich stężenie odnotowuje się w 3 do 6 tygodnia po zakażeniu. Streptolizyna O, toksyna działaniu hemolitycznym i cytotoksycznym, ułatwia rozprzestrzenianie się paciorkowca w zaatakowanym organizmie. Test jest szczególnie przydatny w diagnostyce ostrego zapalenia wsierdzia, streptokokowego szoku toksycznego, ostrej gorączki reumatycznej i ostrego zapalenia kłębuszkowego nerek. Czułość kliniczna badania wynosi 50-80%. Około 20% chorych nie jest zdolnych do wytwarzania ASO w mierzalnej ilości, a około 5% zdrowych ludzi ma miano ASO stale podwyższone. W przypadku zakażenia błon śluzowych zaleca się wykonanie wymazu mikrobiologicznego. Podstawę do rozpoznania zakażenia S. pyogenes stanowi stwierdzenie wysokiego stężenia ASO lub jego znacznego wzrostu. W przypadku objawów klinicznych, którym towarzysz niewielki wzrost ASO, test należy powtórzyć po 2-3 tygodniach. Stężenie ASO do 200 IU/ml (jednostek międzynarodowych na mililitr) uważane jest za prawidłowe. Za podwyższone uważa się miano przekraczające 250 IU w przypadku dorosłych i 333 IU w przypadku dzieci.
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Wyższe stężenia u noworodków niż ich matek, wzrost w przypadku zapalenia wątroby.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przyczyny wzrostu stężenia: zakażenie S. pyogenes: zapalenie wsierdzia, angina, zakażenie skóry, zapalenie kłębuszków nerkowych, szkarlatyna, reumatyczne zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie gardła, zapalenie płuc, zespół szoku toksycznego, ostra gorączka reumatyczna.
Ø ASO, jakościowo
Diagnostyka serologiczna zakażeń i innych stanów chorobowych wywołanych przez Streptococcus pyogenes (S. pyogenes).
ASO, jakościowo. Oznaczenie ASO (antystreptolizyny O) jest przydatne w ustaleniu, czy objawy chorobowe spowodowane są zakażeniem Streptococcus pyogenes. Zakażenie S. pyogenes jest jedną z najczęstszych przyczyn m.in. ostrego zapalenia gardła, zakażeń skóry, zapalenia migdałków (anginy), zapalenia płuc i szkarlatyny, ponadto 10 spośród 80 serotypów paciorkowca ma właściwości reumatogenne. Badanie polega na oznacznie obecności przeciwciał ASO – antystreptolizyny O. Są to przeciwciała swoiste dla egzotoksyny O wytwarzanej w dużej ilości przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A (w skrócie: PBHGA). ASO pojawiają się w surowicy już 1 do 3 tygodni po zakażeniu paciorkowcem, a najwyższe ich stężenie odnotowuje się w 3 do 6 tygodnia po zakażeniu. Streptolizyna O, toksyna działaniu hemolitycznym i cytotoksycznym, ułatwia rozprzestrzenianie się paciorkowca w zaatakowanym organizmie. Test jest szczególnie przydatny w diagnostyce ostrego zapalenia wsierdzia, streptokokowego szoku toksycznego, ostrej gorączki reumatycznej i ostrego zapalenia kłębuszkowego nerek. Czułość kliniczna badania wynosi 50-80%. Około 20% chorych nie jest zdolnych do wytwarzania ASO w mierzalnej ilości, a około 5% zdrowych ludzi ma miano ASO stale podwyższone. W przypadku zakażenia błon śluzowych zaleca się wykonanie wymazu mikrobiologicznego. Podstawę do rozpoznania zakażenia S. pyogenes stanowi stwierdzenie wysokiego stężenia ASO lub jego znacznego wzrostu. W przypadku ujemnego wyniku testu a istniejących objawów klinicznych, oznaczenie należy powtórzyć po 2-3 tygodniach.
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Wyższe stężenia u noworodków niż ich matek, wynik fałszywie dodatni w przypadku zapalenia wątroby.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przyczyny wzrostu stężenia: zakażenie S. pyogenes: zapalenie wsierdzia, angina, zakażenie skóry, zapalenie kłębuszków nerkowych, szkarlatyna, reumatyczne zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie gardła, zapalenie płuc, zespół szoku toksycznego, ostra gorączka reumatyczna, zapalenie wątroby.
Ø RF, ilościowo
|
Kategoria badań: |
Krótko o badaniu
Ilościowe oznaczenie RF jest pomocne w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) i innych chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. Czynnikiem reumatoidalnym , RF (ang. rhematoid factor), nazwane są autoprzeciwciała specyficzne w stosunku do fragmentu Fc immunoglobulin klasy G (IgG). W 85% RF jest immunoglobuliną klasy IgM, rzadziej IgG, IgA i IgE. RF występuje w 70-90% przypadków reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) i koreluje z aktywnością choroby, chociaż nie jest swoisty dla tego schorzenia. Wynik ujemny jest jednym z warunków rozpoznania tzw. seronegatywnych chorób stawów. Brak RF stanowi niekorzystny czynnik rokowniczy w RZS. RF występuje również u 75-95 % chorych na zespół Sjogrena i 50-60% chorych na mieszaną kolagenozę – mieszaną chorobę tkanki łącznej (ang. mixed connective tissue disease, MCTD). RF stwierdzany jest u ludzi zdrowych, przy czym częstość występowania rośnie z wiekiem. Do 60. roku życia RF występuje u 2-4% zdrowej populacji, a po 70. roku odsetek dochodzi do 25% .
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Bardzo duże stężenie RF jest powoduje wyniki fałszywie ujemne w wyniku tzw. efektu haka (ang. (hook effect).
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przyczyny wzrostu stężenia: reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zespół Sjögrena, mieszana choroba tkanki łącznej, krioglobulinemia (monoklonalne IgM), toczeń układowy, przewlekłe zapalenie wątroby, zakażenia bakteryjne (np. gruźlica), zakażenia wirusowe (m.in. CMV, EBV, HIV, grypa, różyczka), wiek powyżej 70 lat, infestacje pasożytnicze (m.in. trypanosoma, plasmodium), sarkoidoza, przewlekłe choroby płuc.
Ø RF, jakościowo
Krótko o badaniu
Jakościowe oznaczenie RF jest pomocne w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) i innych chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. Czynnikiem reumatoidalnym , RF (ang. rhematoid factor), nazwane są autoprzeciwciała specyficzne w stosunku do fragmentu Fc immunoglobulin klasy G (IgG). W 85% RF jest immunoglobuliną klasy IgM, rzadziej IgG, IgA i IgE. RF występuje w 70-90% przypadków reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) i koreluje z aktywnością choroby, chociaż nie jest swoisty dla tego schorzenia. Wynik ujemny jest jednym z warunków rozpoznania tzw. seronegatywnych chorób stawów. Brak RF stanowi niekorzystny czynnik rokowniczy w RZS. RF występuje również u 75-95 % chorych na zespół Sjogrena i 50-60% chorych na mieszaną kolagenozę – mieszaną chorobę tkanki łącznej (ang. mixed connective tissue disease, MCTD). RF stwierdzany jest u ludzi zdrowych, przy czym częstość występowania rośnie z wiekiem. Do 60. roku życia RF występuje u 2-4% zdrowej populacji, a po 70. roku odsetek dochodzi do 25% .
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Bardzo duże stężenie RF jest powoduje wyniki fałszywie ujemne w wyniku tzw. efektu haka (ang. (hook effect).
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przyczyny wzrostu stężenia: reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zespół Sjögrena, mieszana choroba tkanki łącznej, krioglobulinemia (monoklonalne IgM), toczeń układowy, przewlekłe zapalenie wątroby, zakażenia bakteryjne (np. gruźlica), zakażenia wirusowe (m.in. CMV, EBV, HIV, grypa, różyczka), wiek powyżej 70 lat, infestacje pasożytnicze (m.in. trypanosoma, plasmodium), sarkoidoza, przewlekłe choroby płuc.
Ø Odczyn Waalera-Rosego
|
Kategoria badań: |
Krótko o badaniu
Odczyn Waalera-Rosego służy do wykrywania czynnika reumatoidalnego (RF) metodą hemaglutynacji. Wskaźnikiem obecności RF w badanej surowicy jest zdolność badanej surowicy do aglutynacji krwinek baranich opłaszczonych króliczymi IgG. Odczyn jest użyteczny w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) i innych chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. Czynnikiem reumatoidalnym , RF (ang. rhematoid factor), nazwane są autoprzeciwciała specyficzne w stosunku do fragmentu Fc immunoglobulin klasy G (IgG). W 85% RF jest immunoglobuliną klasy IgM, rzadziej IgG, IgA i IgE. RF występuje w 70-90% przypadków reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) i koreluje z aktywnością choroby, chociaż nie jest swoisty dla tego schorzenia. Wynik ujemny jest jednym z warunków rozpoznania tzw. seronegatywnych chorób stawów. Brak RF stanowi niekorzystny czynnik rokowniczy w RZS. RF występuje również u 75-95 % chorych na zespół Sjogrena i 50-60% chorych na mieszaną kolagenozę – mieszaną chorobę tkanki łącznej (ang. mixed connective tissue disease, MCTD). RF stwierdzany jest u ludzi zdrowych, przy czym częstość występowania rośnie z wiekiem. Do 60. roku życia RF występuje u 2-4% zdrowej populacji, a po 70. roku odsetek dochodzi do 25%.
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Bardzo duże stężenie RF jest powoduje wyniki fałszywie ujemne w wyniku tzw. efektu haka (ang. (hook effect).
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Wynik dodatni: reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zespół Sjögrena, mieszana choroba tkanki łącznej, krioglobulinemia (monoklonalne IgM), toczeń układowy, przewlekłe zapalenie wątroby, zakażenia bakteryjne (np. gruźlica), zakażenia wirusowe (m.in. CMV, EBV, HIV, grypa, różyczka), wiek powyżej 70 lat, infestacje pasożytnicze (m.in. trypanosoma, plasmodium), sarkoidoza, przewlekłe choroby płuc.
Ø anty-CCP
|
Kategoria badań: |
AUTOIMMUNOLOGIA, MARKERY ODCZYNÓW ZAPALNYCH I CHORÓB REUMATOLOGICZNYCH |
Krótko o badaniu
Badanie wykorzystywane w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Ma istotne znaczenie diagnostyczne we wczesnym i niezróżnicowanym zapaleniu stawów u chorych z niejednoznacznymi objawami; umożliwia określenie postępującej formy choroby. Przeciwciała IgG przeciwko cyklicznemu peptydowi cytrulinowemu (anty-CCP) są specyficznym markerem RZS. Epitopy (miejsca wiązania) dla przeciwciał anty-CCP powstają w białkach prekursorowych należących do grupy filaggrin w komórkach epidermalnych maziówki chorego stawu. Proces tworzenia nowego epitopu polega na potranslacyjnej przemianie aminokwasu argininy w cytrulinę w procesie deiminacji pod wpływem enzymu deiminazy, której podniesiona aktywność jest jednym z objawów choroby. Nowopowstałe struktury białek cytrulinowych stymulują powstawanie autoprzeciwciał anty-CCP należących, obok przeciwciał przeciwkeratynowych, przeciwfilagrynowych i przeciw czynnikowi okołojądrowemu, do grupy autoprzeciwciał obecnych we krwi chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Oznaczanie anty-CCP charakteryzuje się swoistością diagnostyczną dla RZS zdecydowanie wyższą niż czynnik reumatoidalny (RF), przy zachowaniu porównywalnej z RF czułości diagnostycznej. Pomiar anty-CCP, zwłaszcza z dodatnim RF, pozwala na różnicowanie RZS z innymi rodzajami zapalenia stawów, innymi chorobami tkanki łącznej i infekcjami. Potwierdza ponadto rozpoznanie u chorych na tzw. seronegatywny RZS (ujemny RF). Oznaczenie anty-CCP pozwala na ocenę ciężkości choroby i wskazanie chorych zagrożonych rozwojem nadżerkowej postaci choroby (łączne oznaczenie RF i anty-CCP).
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Brak
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przyczyny wzrostu stężenia: reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).
Ø CK-MB, aktywność
|
Kategoria badań: |
Krótko o badaniu
CK-MB, aktywność. Podstawowym zastosowaniem klinicznym oznaczenia aktywności izoformy kinazy kreatynowej CK-MB (CK-MB2, CK-2) jest diagnostyka i kontrola leczenia zawału serca. Oznaczenie aktywności CK-2 jest przydatne w wykrywaniu ponownego zawału lub poszerzenia obszaru zawału, a także w ocenie reperfuzji po leczeniu. CK-MB (CK-2) jest jedną z cytozolowych izoform (izoenzymów) kinazy kreatynowej, występującą przede wszystkim w mięśniu sercowym (25-46% aktywności), a w mniejszych ilościach w mięśniach szkieletowych (3%). Jest dobrym markerem uszkodzenia komórek mięśniowych (miocytów), chociaż jej swoistość jest zaburzana w przebiegu chorób nerek. Zwiększenie swoistości testu w stosunku do serca osiąga się obliczając stosunek aktywności CK-MB do całkowitej aktywności CK, wskaźnik CK-MB = (CK-MB/CK)x100%. Współczynnik większy niż 5% sugeruje ostry epizod sercowy, mniejszy niż 3% sugeruje uszkodzenie mięśni szkieletowych lub zapalenie mięśnia sercowego. Wzrost aktywności CK-MB w zawale serca obserwuje się w 4-6 godzinie od wystąpienia objawów. Wskazane jest wykonanie seryjnych oznaczeń w ciągu 8-12 godzin od przyjęcia do szpitala (np. 0, 3, 6, 9 godzinie od przyjęcia), co pozwala uzyskać niemal 100% czułość i swoistość dla zawału mięśnia sercowego. W ciągu pierwszych godzin po zawale w surowicy krwi zachodzi również zmiana stosunku dwóch izoform CK-MB: CK-MB1 i CK-MB2. W trakcie zawału mięśnia sercowego rośnie stężenie CK-MB2, a stosunek CK-MB2/CK-MB1 z równego 1 wzrasta do ponad 1,5, osiągając maksimum pomiędzy czwartą i szóstą godziną od wystąpienia objawów. Badanie polega na oznaczeniu aktywności CK-2, po zablokowaniu aktywności podjednostki M.
Przygotowanie do badania
Przed pobraniem krwi badany powinien unikać znacznego wysiłku fizycznego (np.forsownego marszu) oraz nie powinien dostawać zastrzyków domięśniowych.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Hemoliza, nadmierny wysiłek, uraz mięśni (np. zastrzyk domięśniowy).
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przyczyny wzrostu aktywności: choroby mięśnia sercowego, choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie wsierdzia, zapalenie osierdzia, zabiegi kardiochirurgiczne, postępująca dystrofia mięśniowa, dystrofia typu Duchenne’a (wzrost aktywności CK-MB do 20-30% całkowitej CK), zapalenie mięśni, zapalenie wielomięśniowe, zapalenie skórno-mięśniowe, rozpad mięśni prążkowanych (rabdomioliza), uraz, zatrucie alkoholowe, wstrząs, drgawki, zastrzyki domięśniowe, znaczny długotrwały wysiłek fizyczny, niedoczynność tarczycy, makroformy-CK.
Ø Panel RHEUMA (autoimmunologiczny)
Krótko o badaniu
Test Rheuma jest
immunoblotem pozwalającym na równoczesny, ilościowy pomiar
autoprzeciwciał IgG swoistych w stosunku do panelu autoalergenów istotnych dla
patogenezy chorób reumatycznych.Choroby reumatyczne stanowią grupę chorób
charakteryzujących się przewlekłym procesem zapalnym o podłoży
autoimmunizacyjnym. Cechą diagnostyczną chorób reumatycznych, poza objawami
klinicznymi, jest obecność w surowicy autoprzeciwciał specyficznych w stosunku
do ponad 150 autoantygenów, którymi są elementy błony komórkowej, cytoplazmy i
jądra komórkowego.
Test Rheuma jest immunoblotem pozwalającym na równoczesny, ilościowy
pomiar autoprzeciwciał IgG swoistych w stosunku do panelu autoalergenów:
Ro/SS-A 52, Jo-1, Sm,CENP-B, La/SS-B,Histony, PM/Scl-100, Rybosomalne białko P,
dsDNA, Scl-70, U1-snRNP, Ro/SS-A 60, istotnych dla patogenezy chorób
reumatycznych. Ilościowy wynik testu przypisany jest do klasy i opatrzony
komentarzem. Test jest pomocny w rozpoznaniu:
– Reumatologicznego zapalenia stawów – Młodzieńczego idiopatycznego zapalenia
stawów – Tocznia rumieniowatego układowego – Zespołu Sjörgrena -Twardziny
układowej – Zespołu CREST – Zapalenia wielomięśniowego i skórno-mięśniowego –
Mieszanej choroby tkanki łącznej.
Test może być wykonywany u osób:
– cierpiących na dolegliwości ogólne (bóle mięśni lub stawów, spadek masy
ciała, brak apetytu, zmiany skórne, zaburzenia pracy nerek, zmęczenie i
osłabienie) lub dolegliwości specyficzne ze strony narządów zajętych przez
procesy autoimmunizacyjne (oczu, wątroby, nerek, płuc, skóry i mięśni
– z rozpoznaną inną chorobą autoimmunizacyjną
– mających w najbliższej rodzinie chorych na zdiagnozowaną chorobę autoimmunizacyjną
– u których poprzednio uzyskano słabo dodatnie wyniku badań w kierunku autoprzeciwciał (dla stwierdzenia progresji choroby)
– chorych leczonych dla monitorowania skuteczności leczenia.